Nowość: cykl porad nt. bezpieczeństwa danych osobowych w wirtualnym świecie

Od bieżącej, czyli XI edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego UODO „Twoje dane –Twoja sprawa”, uczniowie i nauczyciele systematycznie otrzymują porady nt. bezpieczeństwa danych osobowych w wirtualnym świecie, opracowane przez ekspertów UODO w formie pigułek wiedzy.

Pigułki wiedzy to krótkie i użyteczne wskazówki, podane w atrakcyjnej formie graficznej. Opracowania te w postaci krótkich porad ukazują się w ramach cyklu pt. „Warto wiedzieć” i dostarczającej wiedzy potrzebnej do świadomego korzystania z nowoczesnych urządzeń i programów komputerowych, a także aplikacji mobilnych, przeznaczonych do nauki i rozrywki.

Wspomniany cykl porad to nowe działanie, które UODO realizuje w ramach programu edukacyjnego. Do podjęcia tego działania przyczyniły się doświadczenia UODO z realizacji poprzedniej edycji programu, gdy na skutek pojawienia się pandemii COVID-19 w minionym roku szkolnym nauka częściowo odbyła się w formie zdalnego nauczania.

Wówczas UODO wsparło uczniów i nauczycieli szkół, uczestniczących w poprzedniej edycji programu, dostarczając im wskazówki w postaci krótkich porad, jak dbać o dane osobowe w Internecie. Ponieważ zarówno tematyka, jak i forma tych porad zostały dobrze przyjęte przez adresatów, dlatego zdecydowano, że pigułki wiedzy w postaci stałego cyklu tematycznego będą stanowiły kolejne cenne źródło wiedzy dla nauczycieli i uczniów, którzy podejmą się realizacji inicjatyw edukacyjnych.

Poniżej prezentujemy przykładową poradę opracowaną w ramach X edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Twoje dane – Twoja sprawa” w roku szkolnym 2019/2020.

***

Niezabezpieczona kamera i mikrofon. Co każdy uczeń powinien o nich wiedzieć?

Dzieci i młodzież spędzają obecnie wiele godzin przed ekranami komputerów, laptopów, tabletów, smartfonów, już nie tylko w ramach czasu przeznaczonego na rozrywkę, ale w dużej mierze na naukę i obowiązki szkolne.

Warto przypominać uczniom, żeby świadomie i rozsądnie korzystali z usług społeczeństwa informacyjnego, biorąc szczególnie pod uwagę ochronę swojej prywatności i osób bliskich. Informacje w Internecie bardzo szybko mogą zostać zapisane oraz przekazane, a więc przetwarzane przez innych użytkowników, np. w postaci nagrania audio-wideo.

Nieuprawnione zdobycie dostępu do kamery internetowej bądź mikrofonu nie jest wyjątkowo trudne – głównie z powodu słabych, standardowych zabezpieczeń (jak w przypadku większości urządzeń połączonych z siecią w domyślnych konfiguracjach producentów). Oznacza to, że przy niewielkim nakładzie pracy osoba niepożądana może w trybie ciągłym podglądać obraz z takiej kamery czy słuchać rozmów z naszej prywatnej przestrzeni. W dalszej kolejności użytkownik urządzenia może m.in. stać się ofiarą szantażu czy ośmieszenia.

Dlatego warto wiedzieć, że:

• ważna jest ochrona komputera poprzez instalowanie programów zabezpieczających, systematyczną aktualizację wszystkich aplikacji oraz używanie silnych haseł;
• kamera powinna być ustawiona w taki sposób, aby nie obejmowała swoim zasięgiem niepożądanych osób trzecich i przestrzeni, której nie chcesz pokazywać rozmówcom;
• wystarczy chwila nieuwagi, by zainfekować komputer bądź telefon, a przy tym, dając cyberprzestępcy dostęp do Twojego urządzenia i wszystkich zgromadzonych danych, dlatego bądźmy ostrożni, otwierając linki bądź załączniki otrzymane od nieznanego nadawcy;
• nie zapominajmy też o coraz popularniejszych domowych urządzeniach, które są stale podłączone do Internetu i umożliwiają nam np. zdalne wykonywanie jakichś codziennych czynności, one także często mają wbudowane kamery i mikrofony.

Zatem co zrobić z kamerką i mikrofonem…

Jednym z rozwiązań chroniącym nasz wizerunek oraz prywatność jest dezaktywacja kamerki wraz z mikrofonem w menedżerze urządzeń. Należy wówczas pamiętać, aby je uruchamiać tylko wtedy, gdy będziemy chcieli z nich ponownie korzystać.

Inną możliwością jest zasłonięcie kamerki internetowej w czasie, gdy nie potrzebujemy z niej korzystać. Możemy to zrobić za pomocą nieprzezroczystej taśmy klejącej, karteczki samoprzylepnej lub specjalnej, dedykowanej osłonki.

***